به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) از خوزستان، خانواده افضل يا افاضل از خانواده‌هاي قديمي و سرشناس شوشتر بودند كه از ديرباز به شغل تجارت غلات، حبوبات، پارچه، چرم و ... اشتغال داشتند. خانواده افضل با كشور هند نيز تبادل كالاي تجاري (بازرگاني) داشته‌اند. بدين صورت كه از شوشتر به هند خرما، برنج، روغن حيواني، پارچه و ... صادر كرده و شمع كافوري، عطر، چاي و ... از هند به شوشتر وارد مي‌كردند. مسير حركت كالاها بدين گونه بوده كه كالاي مورد نظر از شوشتر به مكاني به نام شليلي در جنوب شوشتر حمل و از طريق آب گرگر با مركب از سمت بند قير به كارون و نهايتا به خليج‌فارس و با كشتي به هندوستان برده مي‌شد و بالعكس.
يكي از بزرگان اين خاندان به نام حاج رجبعلي افاضل سرا يا بازارچه‌اي در بمبئي داشت. ناگفته نماند در زمان تاسيس سيستم بانكي كشور، در شوشتر بانكي وجود نداشت بنابراين مسؤوليت بانكداري شهر از طرف حكومت مركزي به خانواده افضل سپرده شد.
از بناهاي باقي مانده از خاندان افضل علاوه بر سرا (مجموعه افضل) مي‌توان به حمام افضل، خانه افضل و دو سابات كه به ساباط افضل معروفند نام برد. اين مجموعه يك مسجد نيز به نام مسجد افضل داشته كه تخريب شده و در حال حاضر فقط يك زمين از آن باقي مانده است.
كاروانسر (سراي) افضل كه در اواخر دوره قاجار در ضلع غربي خيابان طالقاني، كوچه سنگ فرش شوشتر بنا شد متعلق به خاندان افضل بوده است.
سراي افضل در يك مقطع زماني نيز به عنوان كمپ انگليسي‌ها و هندي‌ها بود. اين سرا در دو طبقه ساخته شده است. دفتر تجار عمده فروش در طبقه همكف و شبستان نيز انبار بوده است. سرا تا دوره پهلوي دوم به كار خود ادامه مي‌‌داده اما به مرور زمان نقش تجاري خود را با توسعه و راه‌ها، گسترش و پيشرفت حمل و نقل و رونق يافتن اهواز به عنوان مركز استان از دست داد. اين سرا بعدها به عنوان انبار استفاده شد و در سالهاي اخير متروك مانده است.
متاسفانه به دلايل گوناگون موقعيت خاص قرار گيري اين بنا از نظر مرغوبيت قرارگيري در شهر و ارزش ريالي زمين، مالك دو جبهه شمالي و شرقي را به فروش مي‌رساند. حدود سال ۱۳۷۵ بخشي از جبهه شرقي تخريب و يك بناي جديد تاسيس مي‌شود. حدود سال ۱۳۸۱ جبهه شمالي نيز به فروش رسيده و مالك جديد طبقه همكف بنا را تخريب مي‌نمايد ولي با ممانعت سازمان ميراث فرهنگي شوشتر جلوي تخريب بيشتر گرفته مي‌شود. در همان سال اداره صنايع دستي استان اين سرا جهت ايجاد كارگاه‌هاي صنايع دستي خريداري و در تاريخ ۸۱/۱۲/۱۷ به شماره ۷۹۴۰ به ثبت آثار ملي ايران مي‌رساند.
عمليات كارگاه مرمتي سراي افضل از مورخ ۸۵/۸/۱۳ آغاز شده است. با توجه به شروع فصل بارندگي در منطقه در ابتدا عمليات استحفاظي و پاكسازي پيش‌بيني گرديد.
انجام عمليات پاكسازي، خاكبرداري و تخليه زباله‌ها از سرا، برداشت اندود سيماني از جداره‌ها، چيدن علفهاي هرز بام و اجراي كاهگل موقت بر بام، تخريب و حذف بخشهاي الحاقي و ناهمگون، شمع كوبي تيرهاي چوبي شكسته و فرسوده، تخريب بتن كف حياط و راهروهاي زير زمين و ايجاد گمانه جهت شناسايي پي از جمله فعاليت‌های كارگاهی اين سرا است.
همچنين اجراي سنگ كاري ميانسرا با سنگ محلي، اجراي سنگ كاري و زير بندي ديوارهاي فرسوده شبستان، خاكبرداري از حجره‌هاي ضلغ غربي، تيشه خور كردن و برداشت اندود گچ كليه فضاها، برداشتن آجر فرش كف حجرات و راهروها و اجراي آجر فرش مجدد سبك‌سازي، شبمع كوبي پستوها، خالي كردن بند كشيهاي ديواره‌ها، طاقها و اجراي بندكشي مجدد، خاكبرداري به عمق ۳۵ سانتيمتر از كليه فضاهاي شبستان اجراي بلوكاز، تقويت جرزهاي حجره‌هاي بيروني و اجرا نماهاي بيروني، سبك سازي بام و خندان كردن طاقها، دوغاب‌ريز و اجراي پوكه بر كليه سطوح بام، حذف نيرهاي چوبي رواق و اجراي مجدد آنها با چوب سفيد به ضخامت ۱۵ سانتيمتر، ساخت درب و پنجره‌ها طبق الگوي موجود، استحكام بخشي ضلع غربي و اجراي تزئنات سر در ورودي از عمده اقداماتي بوده كه در اين بنا توسط سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوزستان انجام شده است.
تاكنون از محل اعتبارات استاني ۲۸۲ ميليون تومان جهت مرمت اين بنا هزينه شده است تا با كاربري نمايشگاه دايمي صنايع دستي كارگاه‌هاي توليدي و آموزشي مورد استفاده قرار گيرد.
